„Dar książki dla Wrocławia i Śląska” – powojenne akcje społeczne na rzecz polskich bibliotek w Okręgu II Dolny Śląsk z lat 1945-1948 w świetle wybranych źródeł
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2021.656Słowa kluczowe:
Dolny Śląsk, społeczne zbiórki książek i datków na zakup książek, 1945-1948.Abstrakt
Polacy przesiedlani na tzw. Ziemie Odzyskane, organizujący tu od podstaw życie społeczne, borykali się z niedostatkiem polskich książek. Dotkliwy brak odczuwany był przez całą przybyłą społeczność, a szczególnie przez dzieci, młodzież szkolną oraz studentów podnoszonych z ruin wrocławskich uczelni. Aby zaspokoić głód polskiego słowa i polskiej książki organizowano liczne akcje społeczne, zarówno ogólnopolskie, regionalne oraz lokalne. Autorami tego rodzaju inicjatyw były władze centralne oraz przedstawiciele dolnośląskiej administracji, a także licznie zakładane w Okręgu II stowarzyszenia i wreszcie osoby prywatne działające w sferze edukacji i oświaty, kultury lub rozrywki. Pozyskiwane dzięki akcjom społecznym książki były zaczątkiem księgozbiorów uruchamianych od podstaw bibliotek publicznych i szkolnych.
Bibliografia
• Dunin-Wąsowicz K., Warszawa w latach 1939-1945, pod red. B. Bieńkowskiej, Warszawa 1984.
• Firlej-Buzon A., Działalność prof. Antoniego Knota w organizacji bibliotekarstwa naukowego na Dolnym Śląsku w latach 1945-1956, „Zielonogórskie Studia Bibliotekoznawcze” 2017, z. 9, s. 155-166.
• Gawryszewski A., Ludność Polski w XX wieku, Warszawa 2005.
• Grycz J., Problemy biblioteczne obecnej doby, „Przegląd Biblioteczny” 1946, R. 14, s. 4-24.
• Informator o stratach bibliotek i księgozbiorów domowych na terytoriach polskich okupowanych w latach 1939-1945 (bez ziem wschodnich), Poznań 2000.
• Jarosz D., Dni Oświaty, Książki i Prasy w systemie propagandy kulturalnej władz Polski Ludowej 1946-1956, „Polska 1944/45-1989. Studia i materiały” 2011, t. 10, s. 46.
• Koredczuk B., Idea „Biblioteki otwartej” Władysława Sergiusza Kazanowicza (1915-1969). Początki biblioteki jako trzeciego miejsca, „Roczniki Biblioteczne” 2015, R. 59, s. 47-50.
• Kozioł Cz., Wyniki rejestracji bibliotek, „Bibliotekarz”, XI-XII 1946, R. 13, nr 11-12, s. 223-226.
• Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne, Kraków 2001.
• Rutowska M., Lista strat osobowych bibliotekarstwa polskiego w czasie II wojny światowej, „Przegląd Biblioteczny” 1981 (2), s. 177-192.
• Straty bibliotek polskich w czasie II [drugiej] wojny światowej, pod red. B. Bieńkowskiej, Warszawa 1994.
• Szocki J., Antoni Knot (1904-1982), „Nauka Polska” 1982, nr 1-2, s. 269-271.
• Wałęga J., Deportacje i przesiedlenia, Rzym 1945.
• Wieliczko M., Raport o „strojbatach”, ,,Annales Univesitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin Polonia” 2008, nr 58, s. 119.
• „Pionier. Dziennik Dolno-Śląski” z lat 1945-1946.
