Działalność wydawniczna społecznych organizacji galicyjskich Rusinów (Ukraińców) w zakresie rozwoju idei oświaty ludu (lata 50. i 60. XIX w.)
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2020.203Słowa kluczowe:
historia książki ukraińskiej, oświata ludu, literatura popularna, Rusini (Ukraińcy) galicyjscy, towarzystwo Matyca Hałycko-Ruska, towarzystwo ProswitaAbstrakt
One of the important factors determining the public activity of the Galician Ruthenians (Ukrainians) after 1848 was the realization of the idea of educating the people. In the 1850-1860’s exclusively intellectuals were engaged in educational work; peasants and burghers were only recipients. At the time, the main attention was paid to the publication of educational literature for elementary schools and gymnasiums, as well as scientific, popular and religious lectures for intellectuals and common people. This was done by both private publishers and specially created non-gov0ernmental organizations such as the Russophile society Halytsko-Ruska Matytsia (since 1848) and the Ukrainophile society Prosvita (since 1868). Among the editions of Matytsia prevailing publications for the intelligentsia, Prosvita began its publishing activity mainly from small books for the common people.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Centralne państwowe archiwum historyczne Ukrainy we Lwowie: Zespół 148, Towarzystwo „Hałycko-Ruska Matyca”,
• op. 1, sygn. 38,
• op. 2, sygn. 7.
Instytut literatuty im. T. H. Szewczenki NAN Ukrainy (Kijów), oddział zbiorów rękopiśmiennych i tekstologii: Zespół 100, Iwan Bełej,
• sygn. 627,
• sygn. 632,
• sygn. 642.
Źródła drukowane:
• Golovna Rus’ka Rada (1848-1851). Protokoli zasìdan’ i kniga korespondencìï, za red. O Turìâ, uporâdn. U. Krištalovič ta Ì. Svarnik, L’vìv 2002.
• Grabovič’ paroch″ Kovalěvki, Z″ Stanislavovskogo, „Zorâ Galicka” 29.01.1851, s. 70-71.
• I., Iz″ Žolkovskogo, „Zorâ Galickaâ”, 4.01.1854, s. 10-12; 18.01.1854, s. 33-35; 22.02.1854, s. 94-96.
• Istoričeskìj očerk″ osnovanìâ Galicko-ruskoi Maticě i spravozdan’e pervogo soboru učenyh″ russkih″ i lûbitelej narodnogo prosvěŝenìâ, sostavleno Â. Golovackim″, vo L’vově 1850.
• Iz″ L’vova v″ Listopadě, „Věstnik″ dlâ Rusinov″ Avstrìjskoi deržavy” 28.11.1855, s. 358- 359.
• Iz″ Žolkovskogo, „Věstnik″ dlâ Rusinov″ Avstrìjskoi deržavy”4.04.1855, s. 94-95.
• Kačala S., Iz″ Šel’pak″, „Slovo”, 18.01.1868, s. 2.
• Kačala S., Iz″ Šel’pak″, „Slovo”, 18.04.1868, s. 1-2.
• Korespondencìâ Âkova Golovac’kogo v lïtah 1835-49, vidav K. Studins’kij, L’vìv 1909.
• Otčet″ zasědanìâ obŝogo sobranìâ členov″ Galicko-russkoj Maticy otbyvšogosâ na d. 27. Avgusta (8. Sent.) 1870, [w:] Literaturnyj sbornik″, izdavaemyj Galicko-russkoû Maticeû. 1870, vo L’vově [1871], s. 117-133.
• Otčety obŝestva literaturnogo Galicko-russkoj Maticy, [w:] Naukovyj sbornik″, izdavaemyj literaturnym″ obŝestvom″ Galicko-russkoj Maticy. 1865, vo L’vově 1865, vyp. I-IV, s. І-LXXXVIII.
• Otčety zasědanìj literaturnogo obŝestva Galicko-russkoj maticy na dnâh″ 6, 7 i 8 (18, 19 i 20) Ûl’â 1865 goda, [w:] Naukovyj sbornik″, izdavaemyj literaturnym″ obŝestvom″ Galicko-russkoj Maticy. 1865, vo L’vově 1865, vyp. I-IV, 283-310.
• Pašuk V., Relìgìjno-cerkovna tematika u perših vidannâh Tovaristva „Prosvìta” 1868- 1871 rr. [w:] Ìstorìâ relìgìï v Ukraïnì, L’vìv 2014, kn. 1, s. 217-235.
• Pašuk V., Tovaristvo „Prosvìta”. Peršì vidannâ na socìal’no-ekonomìčnu tematiku. 1869- 1874 rr., „Narodoznavčì zošiti” 2012, nr 6, s. 1171-1186.
• Pašuk V., Tovaristvo „Prosvìta”. Započatkuvannâ vidavničoï dìâl’nostì, „Visnik L’vìvs’koï komercìjnoï akademìï. Serìâ gumanìtarnì nauki” 2011, vip. 10, s. 170-182.
• Sedlâr O., „Galic’ko-rus’ka maticâ”: zavdannâ, organìzacìâ, členi tovaristva (1848- 1870), „Ukraïna: kul’turna spadŝina, nacional’na svìdomìst’, deržavnìst’” 2012, vip. 21, s. 668-692.
• Sedlâr O., Serìal’nì vidannâ „Galic’ko-rus’koï maticì”. Proekti ta ïh realìzacìâ (1848- 1847 rr.), „Vìsnik L’vìvs’kogo unìversitetu. Serìâ knigoznavstvo, bìblìotekoznavstvo ta informacìjnì tehnologìï” 2011, vip. 6, s. 61-77.
• Sedlâr O., Vidavniča dìâl’nìst’ tovaristva „Galic’ko-rus’ka maticâ” (1848-1870), „Vìsnik L’vìvs’kogo unìversitetu. Serìâ knigoznavstvo, bìblìotekoznavstvo ta informacìjnì tehnologìï” 2008, vip. 3, s. 76-115.
• Sereda O., Nacìonal’na svidomìst’ ì polìtična programa rannìh narodovcìv u Shìdnìj Galičinì (1861-1867), „Vìsnik L’vìvs’kogo unìversitetu. Serìâ ìstorična” 1999, vip. 34, s. 199-214.
• Steblij F. I., Kril’ M. M., Halickaâ matica vo L’vove [w:] Slavânskie maticy. XIX vek, Mo¬skva 1996, č. 1, s. 190-233.
• Suhij O., Vid rusofìl’stva do moskvofìl’stva (rosìjs’kij činnik u gromads’kij dumcì ta suspìl’no-polìtičnomu žittì galic’kih ukraïncìv u XIX stolìttì), L’vìv 2003.
• Tovaristvo „Prosvìta” u L’vovì. Pokažčik vidan’. 1868-1939, uklad. O. G. Berbeka, L.V. Golovata, L’vìv 1996.
• Vendland A. V., Rusofìli Galičini. Ukraïns’kì konservatori mìž Avstrìȇû ta Rosìȇû, 1848- 1915, L’vìv 2015.
• Vìstì, „Pravda”, 15.10.1868, s. 455-456.
• Z″ Bolehovskogo, o postupě škol″ i izobrazovanìi narodnom″, „Věstnik″ dlâ Rusinov″ Avstrìjskoi deržavy”, 24.07.1851, s. 322-323; 26.07.1851, s. 326.
• Z″ Sambörskogo okruga 8/20 maӑ, „Věstnik″ dlâ Rusinov″ Avstrìjskoi deržavy”, 12.06.1851, s. 251-252.
