Historia

Kwartalnik (do 2019 r. rocznik) powstał w 2006 roku w wyniku przekształcenia serii wydawniczej, ukazującej się w ówczesnym Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Wydziału Historycznego UW (następnie do 2016 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych) pod tytułem „Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi”, założonej w połowie lat siedemdziesiątych z inicjatywy prof. dr hab. Barbary Bieńkowskiej. Pierwotny zamysł wydawnictwa był bardzo skromny – chodziło o stworzenie forum dla ogłaszania efektów prac badawczych prowadzonych przez grono uczniów redaktorki i osób związanych z jej seminarium i pracami naukowymi. Okazało się jednak, że seria spotkała się z pozytywnym odzewem środowiska i że pierwsze trzy numery nie wyczerpały „podaży” prac. W ten sposób seria rozwinęła się, osiągając wśród badaczy książki w Polsce opinię poważnego przedsięwzięcia naukowego.

Ukazujące się w przybliżeniu co rok tomy, od numeru czwartego przybrały charakter tematyczny – każdy miał za zadanie zgrupować artykuły związane z konkretną, choć dość szeroko zakreśloną tematyką badawczą. Barbara Bieńkowska redagowała stworzoną przez siebie serię do początku lat dziewięćdziesiątych, wydając piętnaście tomów. Odchodząc na emeryturę przekazała kierowanie profesorowi Józefowi Wojakowskiemu, który zrezygnował z pomysłu kompletowania tomów tematycznych. Po ponad dwuletniej przerwie, którą zamknęła generalna reforma wydawnictwa przeprowadzona przez dr hab. Jacka Soszyńskiego, prof. UW, powołano do życia czasopismo, które ma za zadanie jednocześnie kontynuować myśl i intencje założycielki serii i rozszerzyć zakres zainteresowań, dostarczając forum dla prezentacji indywidualnych i zespołowych dokonań, a także dyskusji dotyczących historii kultury książki rękopiśmiennej i drukowanej od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy. Od października 2016 r. czasopismem kieruje dr hab. Jacek Puchalski, prof. UW. Od września 2016 r. w wyniku zmiany organizacyjnej czasopismo przygotowywane jest w Katedrze Książki i Historii Mediów Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW. W 2019 r. redakcja podjęła decyzję o zmianie częstotliwości ukazywania się czasopisma z rocznika na kwartalnik, aby zapewnić szybsze znalezienie się w obiegu naukowym publikowanych artykułów oraz zwiększyć ich cytowalność.

Kwartalnik „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi" kontynuuje publikowanie rezultatów badań z zakresu szeroko pojętej kultury książki w kontekście historycznym. Jednocześnie u podwalin przekształceń legła myśl rozszerzenia pola zainteresowań pisma także poza materiały polskie. Zadaniem czasopisma jest więc dostarczenie wszechstronnego forum dla publikowania dorobku i wymiany myśli środowiska bibliologów polskich oraz poprzez zapraszanie do współpracy badaczy zagranicznych prezentowanie najnowszych dokonań, inicjatyw i trendów w badaniach nad kulturą książki na świecie.

Rozwój czasopisma potwierdził zapotrzebowanie na tego typu periodyk. Po pierwszych dwóch tomach o charakterze inicjacyjnym, skromnych objętościowo i poszukujących własnej formuły, kolejne okazały się sukcesem edytorskim i naukowym. Tomy 7-8 i 9 osiągnęły utrzymywaną odtąd objętość rzędu 24,4 ark. wyd. Od numeru 2 regularnie zamieszczane są artykuły badaczy z zagranicy. Od tomu 4 periodyk otrzymał nowoczesną szatę graficzną. Miarą sukcesu może być choćby cytowanie naszych artykułów w międzynarodowych bazach internetowych (np. Handschriftencensus). Kolejne zmiany w szacie graficznej następowały od 2016 r. wraz procesem przystosowywania pisma do międzynarodowych wymogów stawianych przed pismami elektronicznymi. Wersją pierwotną czasopisma została wersja elektroniczna. Wersja papierowa ukazuje się obecnie w nakładzie 100 egz.

Obok bibliologów polskich, reprezentujących wszystkie ośrodki, w których kształceni są bibliotekoznawcy, w Radzie Naukowej uczestniczą uczeni z Czech, Litwy, Rosji, Węgier, Francji, Danii, Niemiec, Szwecji i USA; obecnie stanowią oni blisko 58 % Rady. Czasopismo jest prenumerowane przez kilkadziesiąt wielkich bibliotek naukowych na świecie, w tym Library of Congress i British Library.

Każdy artykuł przechodzi dwustopniowy proces recenzowania. Czasopismo obejmuje działy: artykuły, materiały, recenzje, kronika, przegląd piśmiennictwa. Niektóre tomy zawierają wyodrębnione części specjalne, w których drukowane są artykuły i komunikaty związane z konkretnym zagadnieniem lub rocznicą (t. 4: dyskusja nad nowym wydaniem Kazań świętokrzyskich; t. 5: artykuły rocznicowe na temat dokonań A. Kaweckiej-Gryczowej i J. Grycza; t.6 artykuły poświęcone polskim i zagranicznym inicjatywom internetowym na temat Platformy cyfrowej dziejów książki; t. 7-8 artykuły poruszające temat Humanistyki cyfrowej; t.9 artykuły będące pokłosiem seminarium bibliologicznego pt. Polskie i rosyjskie dziedzictwo kulturowe w zbiorach bibliotecznych – perspektywy badawcze, t. specjalny wydany w 2017 pt. Polonika w zbiorach obcych). Artykuły autorów zagranicznych tłumaczone są na język polski lub ukazują się w języku angielskim. Wszystkie artykuły zaopatrzone są w abstrakty w języku angielskim oraz w słowa kluczowe w języku angielskim oraz polskim , a także bibliografię załącznikową.

Czasopismo ukazuje się regularnie. Posiada stronę internetową z pełną informacją spełniającą standardy czasopism elektronicznych. Wszystkie artykuły publikowane w czasopiśmie są dostępne bezpłatnie na podstawie licencji Creative Commons, zgodnych z aktualnymi wzorami opublikowanymi przez organizację Creative Commons, w szczególności CC BY-NC 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne). Redakcja nie pobiera opłat za przyjęcie artykułów do druku oraz nie płaci honorariów.