Materiały samizdatu i polskiego drugiego obiegu wydawniczego w zbiorach Instytutu Badań Europy Wschodniej przy Uniwersytecie Bremeńskim i ich gromadzenie w latach 80. XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2017.85Słowa kluczowe:
polonika w Niemczech, drugi obieg wydawniczy w PRL, samizdat, opozycja polityczna, NSZZ „Solidarność”, polska emigracja w Niemczech, lata 70.80. XX w., Brema, archiwa emigracjiAbstrakt
Artykuł zawiera zarys historii Instytutu Badań Europy Wschodniej przy Uniwersytecie Bremeńskim i charakterystykę jego zbiorów. Placówka została założona w maju 1982 r. pod nazwą Centrum Badawcze Literatury Niezależnej i Ruchów Społecznych w Europie Wschodniej. Pomysłodawcami jej powołania byli czescy dysydenci, którzy zwracali uwagę niemieckim politykom i opinii publicznej na działalność ruchów społecznych i rozwój kultury niezależnej w krajach byłego bloku wschodniego, a przede wszyst kim – na konieczność ich badania i gromadzenia źródeł na ten temat. Instytut w Bremie łączył te dwa zadania od początku swej działalności, zbierając literaturę samizdatu i inne źródła do badań nad opozycją polityczną i kulturą niezależną w krajach tzw. demokracji ludowej. Kolekcje polskich publikacji tzw. drugiego obiegu wydawniczego z lat 1976-1989/90, wciąż kompletowane, obejmują dzisiaj druki zwarte, periodyki, pocztę niezależną, ulotki, plakaty oraz nagrania audio i audiowizualne. Zbiory te, zgromadzone m.in. dzięki aktywnej współpracy instytutu z polskimi emigrantami, obecnie są także uzupełniane materiałami, prywatnymi kolekcjami, przekazywanymi przez Polaków zamieszkałych głównie w Niemczech.
