Polscy protagoniści rodzimej kultury i literatury we Włoszech w XX wieku

Autor

  • Ligia Henczel-Wróblewska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

DOI:

https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2017.38

Słowa kluczowe:

książka, Włochy, kultura polska

Abstrakt

Italia for ages attracted representatives of all sorts nations with unique geographical advantages, diversified nature, richness of the works of art, architecture. The Poles have been enjoying its cultural, artistic, and scientific achievements for over eight centuries. They left their tracks there in the form of archive records, literature, works of art, necropolis. They were also promoting Polish culture in Italy, in both individual and institutional actions. The author presented a few Poles and Polish institutions, which introduced Polish literature and culture into Italian cultural life in the 20 century. These are mostly scholars, historians, librarians, writers. A few of them are quite well-known and described in literature (e.g. Karolina Lanckorońska, Roman Pollak). However, many others have not been an object of in-depth studies, including Józef Feliks Michałowski, Jan Władysław Woś, Ryszard K. Lewański or the Adam Mickiewicz Academy of Polish and Slavic Literatures and History in Bologne and the Attilio Behey Institute of Polish Culture in Turin. The output of the Polish community abroad, being maintained in Italian libraries and archives, confirms both the value of common cultural background, and permament engagement of the Poles in strengthening and popularization of the Polish writing legacy in Italy.

Bibliografia

Amenta A., Le sorelle Garosci traduttrici dal polacco, [in:] Maestri della polonistica italiana. Atti del convegno dei polonisti italiani, 17-18 ottobre 2013, a cura di M. Ciccarini, P. Salwa, Roma 2014, s. 27-35.

L’Archivio Begey. Documenti towianisti a Torino: 1841-1915, a cura di K. Jaworska, Torino 1994.

Barycz H., Podróże polskie do Neapolu w wiekach XV-XVIII, Warszawa 1939.

Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440-1600), Kraków 1938.

Barycz H., Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.

Barycz H., Stanisław Smolka w życiu i w nauce, Kraków 1975.

Begey A., Accademia di Storia e Letteratura Polacca e Slava „Adamo Mickiewicz” (Bolonia), Bologna 1973.

Begey A., La Polonia e l’Accademia di storia e letteratura polacca e slava nell’Università di Bologna, Torino 1879.

Begey A., Polska i Akademia Historii i Literatury Polskiej i Słowiańskiej we Wszechnicy Bolońskiej, Lwów 1880.

Bersano Begey M., Akademia A. Mickiewicza w Bolonii i Teofil Lenartowicz, Warszawa 1956.

Bersano Begey M. i M., La Polonia in Italia. Saggio bibliografico 1799-1948, Torino 1949.

Biliński B., Biblioteca e Centro di Studi a Roma dell’Accademia Polacca delle Scienze nel 50̊ Anniversario della fondazione 1927-1955, Wrocław [i in.] 1977.

Biliński B., Enrico Sienkiewicz, Roma e l’antichità classica, Wrocław [i in.] 1973.

Biliński B., Gli anni romani di Cyprian Norwid (1847-1848) nel 150˚ anniversario della nascità del poeta, Warszawa 1973.

Biliński B., I Polacchi nell’Archivio Vaticano e il primo trentennio dell’Expeditio Romana (1886-1916): (con una bibliografia sommaria), Roma 1983.

Biliński B., Maria Konopnicka poetessa polacca sul Gianicolo, Roma 1963.

Biliński B., Ricordi e memorie di Maria Skłodowska-Curie in Italia, [in:] M. Picone, B. Biliński, Maria Skłodowska-Curie in Italia nel centenario della nascità (1867-1934), Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, s. 15-41.

Biliński B., Roma antica e moderna nelle opere di Giuseppe Ignazio Kraszewski, Warszawa 1965.

Brahmer M., Powinowactwa polsko-włoskie. Z dziejów wzajemnych stosunków kulturalnych, Warszawa 1980.

Brzeziński A.M., «Z ziemi włoskiej dla Polski. Artur Wołyński i jego działalność w Italii w drugiej połowie XIX wieku», Jan Piskurewicz, Warszawa 2012, „Przegląd Nauk Historycznych” 2012, R. 11, nr 2, s. 221-228.

D’Ancona A., Scipione Piattoli e la Polonia, con un’appendice di documenti, Firenze 1915.

Documenti per la storia delle relazioni italo-polacche (1918-1940) = Dokumenty dotyczące stosunków polsko-włoskich (1918-1940). T. 1, a cura di M. Di Simone et al., Roma 1998.

Dvořák M., Kunstgeschichte als Geistesgeschichte, München 1924.

Fokciński H., Il fondatore e la sua opera. Józef F. Michałowski al tempo della II guerra mondiale, [in:] Józef Feliks Michałowksi 1870-1956 in occasione del cinquantesimo anniversario della morte, Roma 2007, s. 29-33.

Fondo slavo, [online] http://www.bncrm.beniculturali.it/en/189/fondo-slavo?&language=it [dostęp 29.08.2017].

Fototeka Lanckorońskich PAU, [online] http://www.pauart.pl/app/content/collections [dostęp 24.07.2017].

Gosik-Kapelińska I., Emigracyjne życie Elżbiety Bośniackiej w świetle jej korespondencji, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, 2016, t. 4, s. 42-50.

Henczel-Wróblewska L., Przeszłość w teraźniejszości. O współczesnej recepcji polskości w Piemoncie, „Sensus Historiae” 2014, t. 16, z. 3, s. 59-73.

Jaworska K., La tradizione polonistica in Piemonte. L’Istituto di Cultura Polacca „Attilio Begey”, [in:] La Polonia, il Piemonte e l’Italia. Omaggio a Marina Bersano Begey. Atti del Convegno Marina Bersano Begey, intelettuale piemontese e polonista. Torino 12 dicembre 1994, a cura di K. Jaworska, Alessandria 1998.

Jeleński K.A., Ostatni polski encyklopedysta. Wspomnienie o Józefie Michałowskim, „Kultura. Szkice. Opowiadania. Sprawozdania” 1957, nr 3-113, s. 122-123.

Kalinowski L., Max Dvořák i jego metoda badań nad sztuką (w stulecie urodzin), Warszawa 1974.

Lanckorońska K., Antike Elemente im Bacchus Michelangelos und im seinen Darstellungen des David, Lwów 1938.

Lanckorońska K., Dekoracja malarska kościoła „Il Gesù” na tle rozwoju baroku w Rzymie, Lwów 1935.

Lanckorońska K., Notatki z podróży do Grecji, Warszawa 2004.

Lanckorońska K., Studies on the Roman-Slavonic Rite in Poland, Roma 1961. Lanckorońska K., Szkice wspomnień, Warszawa 2005.

Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne 22 IX 1939-5 IV 1945, Kraków 2001.

Lewański R.K., Guide to Polish libraries and archives, ed. P.L. Horecky, New York 1974.

Lewański R.K., Polonica rękopiśmienne w archiwach i bibliotekach włoskich. Inwentarz, Warszawa 1978.

Lewański R.K., Storia delle relazioni fra Bologna e la Polonia, Bologna 1951.

Lewański R.K., Mantovani G., Bibliotheca Nationis Polonae. Libri e Donatori (sec. XVII-XVIII), „Quaderni per la Storia dell’Università di Padova”, 1989-1990, n. 22-23, s. 173-219.

Litwornia A., Ryszard Kazimierz Lewański (24 listopada 1918-30 maja 1996), „Pamiętnik Literacki” 1997, R. 88, nr 4, s. 229-234.

Litwornia A., Ryszard Kazimierz Lewański (1918-1996), „Polonia Włoska” 2009, nr 2 (51), numer specjalny, s. 25.

Michałowski G. [J.F.], Expeditio Romana dell’Accademia Polacca, „Annales Institutorum” 1931, vol. 4, s. 255-270.

Michałowski G. [J.F.], La Polonia dopo le spartizioni e l’idea dell’indipendenza, „L’Europa Orientale” 1926, vol. 6, n. 8, s. 429-444; 1930, vol. 10, n. 9, s. 486-504.

Michałowski J.F., Program narodowy i przeobrażenia społeczne. Z powodu artykułu prof. Ochenkowskiego «Nasze położenie i zadania», Kraków 1902.

Michałowski J.F., Sprawa terminatorów w rękodziele (Stosunki krakowskie), Kraków 1906.

Michałowski J.F., Studia w Archiwach Watykańskich w latach 1914-1923, „Kwartalnik Historyczny” 1924, t. 38, s. 555-562.

Morawski S.A., Józef Michałowski (1870-1956) – twórca i wieloletni dyrektor Biblioteki Stacji Naukowej PAU w Rzymie, [w:] Kustosze księgozbiorów polskich za granicą, red. tomu H. Łaskarzewska, Warszawa 2013, s. 159-166.

Morawski S.A., Wspomnienie o Józefie Michałowskim, [w:] Świadectwa=Testimonianze. T. 4: Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, Rzym 2006, s. 23-32.

Ogonowska M., Studio critico su Sigismondo Krasinski il poeta anonimo della Polonia, Bologna 1887.

Piskurewicz J., Józef Michałowski – założyciel i kierownik Stacji Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności w Rzymie (1921-1946), „Nauka Polska, jej potrzeby, organizacja i rozwój”, 1998, vol. 7 (32), s. 63-84.

Piskurewicz J., Józef Michałowski fondatore e responsabile del Centro di Studi dell’Accademia Polacca delle Scienze a Roma (1921-1946), [in:] Józef Feliks Michałowski 1870-1956 in occasione del cinquantesimo anniversario della morte, Roma 2007, s. 12-27.

Piskurewicz J., Ośrodek kopernikański w Rzymie i jego twórcy w drugiej połowie XIX wieku, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 2013, nr 3, s. 524-525.

Piskurewicz J., Z ziemi włoskiej dla Polski. Artur Wołyński i jego działalność w Italii w drugiej połowie XIX wieku, Warszawa 2012.

Pollak R., Giovanni Maver jako polonista, „Ricerche Slavistiche” 1970-1972, R. 17- 19, s. 453-465.

Pollak R., Kultura polska we Włoszech. Refleksje i dezyderaty, „Przegląd Współczesny” 1930, R. 9, t. 34, nr 100-101, s. 285-297.

Pollak R., Organizacja nauki we Włoszech (Luźne uwagi), „Nauka Polska” 1925, R. 5, s. 307-333.

Pollak R., Pagine di cultura e letteratura polacca, Roma 1929.

Pollak R., «Storia della letteratura polacca», Marina Bersano Begey, Milano 1957, 2 ed. Nuova Accademia, s. 384, „Pamiętnik Literacki” 1958, R. 49, nr 3, s. 261-264.

Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939. Wrzesień – grudzień, red. W. Rojek, Warszawa 2007.

Preisner W., Stosunki literackie polsko-włoskie w latach 1800-1939 w świetle bibliografii = Relazioni letterarie polacco-italiane fra gli anni 1800-1939 nella luce della bibliografia, Toruń 1949.

Rederowa D., Starania S. Smolki o ustanowienie Stacji Akademii Umiejętności w Rzymie. Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Historycznej PAN Oddział w Krakowie, Kraków 1959.

Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925-1969), red. nauk. B. Judkowiak, Poznań 2013.

Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI-XVIII, Warszawa 1973.

Samerek P., Zarys historii Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej (1919-1976), [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią, red. D. Wronikowska, Rzym 2016, s. 47-135.

[Santagata D.], Costituzione definitiva della Accademia Adamo Mickiewicz di storia e letteratura polacca e slava delli 14 dicembre 1879 in Bologna: programma e statuto, Bologna 1879.

Sokołowski M., Adwokat diabła. Attilio Begey, Warszawa 2012.

Strzałka K., Między przyjaźnią a wrogością. Z dziejów stosunków polsko-włoskich (1939-1945), Kraków 2001.

Szabat A., Biblioteka Stacji Naukowej PAN w Rzymie, „Przegląd Biblioteczny” 1998, z. 2-3, s. 175-190.

Szetela T., Dzieje Dobrzechowa. Opowieść o rodzinnej wsi, Rzeszów-Dobrzechów 2003.

Vincenzo da Kielce, La «Vita minor» di S. Stanislao vescovo, introd., trad. e note J.W. Woś, Siena 1983.

Wagner A., Stare druki o sztuce w zbiorach Biblioteki Stacji Naukowej PAN w Rzymie, Roma 2016.

Windakiewicz S., Wyprawa naukowa do Rzymu w roku 1886, Kraków 1887.

Wojtyska H.D., Polski Instytut Historyczny w Rzymie (dawne i nowe inicjatywy badawcze), „Informationes. Biuletyn Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych” 1991, nr 4, s. 15-38, 206.

Woś J.W., Alessandro di Masovia, vescovo-principe di Trento (1423-1444). Un profilo introduttivo, Pisa 1994.

Woś J.W., Dispute giuridiche nella lotta tra la Polonia e l’Ordine Teutonico (introduzione allo studio di Paulus Wladimiri), Firenze 1979.

Woś J.W., «Florenza bella tutto il vulgo canta». Testimonianze di viaggiatori polacchi, Trento 2006.

Woś J.W., Gdyby Rzym nie był Rzymem, to Kraków byłby Rzymem. Wokół spraw polsko-włoskich, Warszawa 1999.

Woś J.W., I due soggiorni del card. legato E. Caetani a Varsavia (1596-1597): nella «Relazione» del maestro di cerimonie Giovanni Paolo Mucante, Firenze 1982.

Woś J.W., I Polacchi a Firenze, Firenze 1980.

Woś J.W., In finibus Christianitatis. Figure e momenti di storia della Polonia medioevale e moderna, Firenze 1988.

Woś J.W., Itinerario in Polonia del 1596 di Giovanni Paolo Mucante cerimoniere pontificio (Parte prima: Cracovia), Roma 1981. Woś J.W., La Polonia. Studi storici, Pisa 1992.

Woś J.W., Santa Sede e corona polacca nella corrispondenza di Annibale di Capua (1586-1591), Trento 2004.

Woś J.W., Silva rerum. Sulla storia dell’Europa orientale e le relazioni italo-polacche, Trento 2001.

Wronikowska D., Kalendarium, [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią, red. D. Wronikowska, Rzym 2016, 20-21.

Wronikowska D., Ludzie, siedziby, archiwa, [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią, red. D. Wronikowska, Rzym 2016, s. 170-284.

Współczesne księgozbiory polskie za granicą. Informator. [T. 1]: Polskie i polonijne księgozbiory instytucji, oprac. B. Bieńkowska, E. Maruszak, J. Puchalski, Warszawa 2009.

Zieliński A., Literatura polska we Włoszech międzywojennych, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2004, t. 36, s. 299-331.

Żaboklicki K., Księgozbiór Stacji Naukowej PAN w Rzymie, „Przegląd Biblioteczny” 1994, z. 1-2, s. 109-111.

Pobrania

Opublikowane

2017-12-29

Numer

Dział

Artykuły