Manuscript materials of public life of the Załuski Library in Warsaw from the time of the Polish-Lithuanian Commonwealth (the second half of the 16th-18th century)
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2020.217Słowa kluczowe:
Załuski Library in Warsaw, manuscripts, Polish librarianship in the 18th c., public life materials.Abstrakt
The paper discusses a part of manuscript collection of the Załuski Library in Warsaw related to developing, documenting and registering or aimed at influencing public life in the PolishLithuanian Commonwealth. The manuscript collections of the Załuski Library, amounting to about 11-13 000 units, were among the largest and most valuable in Poland up until being dispatched to Saint Petersburg in 1796; following their repossession by Poland after 1922, the vast majority of them (about 80%) were destroyed in 1944. Asthe old handwritten inventories were lost together with the collection, the paper is based on two printed selective catalogues of manuscripts, later inventory and catalogue records drawn up in Saint Petersburg as well as few reference works and other scientific studies. The number of public life documents held in the Załuski Library can be estimated at approximately 300-400 inventory units. The most important ones include Crown Chancellery official books and collections of records concerning administrative, fiscal and military matters of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Anumerous group of materials was represented by sejm diaries, collections of public life documents created by private initiative and for private use as well as official correspondence of Polish kings and state dignitaries.
Bibliografia
• Bańkowski P., Biblioteka Publiczna Załuskich i jej twórcy, Warszawa 1959.
• Baranowski I., Biblioteka Załuskich w Warszawie, Warszawa 1912.
• Brückner A., Spuścizna rękopiśmienna po Wacławie Potockim, Kraków 1899.
• Catalogue of Extant Manuscripts from the Former Załuski Library the First Polish National Library, ed. by K. Kossarzecki, T. Szwaciński, O.N. Bleskina, N.A. Elagina, Warszawa 2019.
• Daniłowicz I., Opisanie bibliograficzne dotąd znanych exemplarzy Statutu Litewskiego, rękopiśmiennych i edycyy drukowanych, tak w ruskim oryginalnym, jako też w polskim i łacińskim języku, “Dziennik Wileński” 1822, vol. 2, pp. 1-18.
• Diariusze sejmowe z wieku XVIII. V. 3: Diariusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, ed. by W. Konopczyński, Warszawa 1937.
• Horodyski B., Polonica rękopiśmienne z Biblioteki Załuskich. I. Rękopisy dotyczące Ziem Odzyskanych, “Przegląd Biblioteczny” 1948, vol. 16, pp. 64-96.
• Horodyski B., Spuścizna działu rękopiśmiennego Biblioteki Załuskich, “Przegląd Biblioteczny” 1948 , vol. 16, pp. 40-63.
• The inventory of manuscripts from the Załuski Library in the Imperial Public Library, ed. by O.N. Bleskina, N.A. Elagina, with the coop. of K. Kossarzecki, S. Szyller, Warszawa 2013.
• Janocki J.D., Mvsarvm Sarmaticarvm Specimina Nova, Wratislaviae 1771.
• Janocki J.D., Specimen Catalogi Codicum Manuscriptorum Bibliothecae Zaluscianae, Dresdae 1752.
• Kaliszuk J., Codices deperditi. Średniowieczne rękopisy łacińskie Biblioteki Narodowej utracone w czasie II wojny światowej. Vols. 1-3, Wrocław 2016.
• Karge P., Die handschriftlichen Quellen der Kaiserlichen Öffentlichen Bibliothek zu St. Petersburg zur Geschichte Polens im 16. und 17. Jahrhundert, “Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen” 1907, Vol. 2, pp. 1-58.
• Katalog rękopisów [Biblioteki Narodowej]. Ser. 2. Vol. 2: sygn. 3006-3300. Rękopisy z Biblioteki Załuskich i innych zbiorów polskich, zwrócone z Leningradu w latach 1923-1934, elab. by B.S. Kupść, K. Muszyńska, Warszawa 1980.
• Konovalova M.N., Istoriya katalogizatsiifondov Rossiyskoy natsional'noy biblioteki 1795-1917 gg., elab. by G.V. Mikheyeva; ed. by G.V. Mikheyeva, R.S. Gilyarevskiy, Sankt-Peterburg 2014.
• Konopczyński W., Chronologia sejmów polskich 1493-1793, Kraków 1948.
• Korzeniowski J., Zapiski z rękopisów Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu i innych bibliotek petersburskich. Sprawozdanie z podróży naukowych odbytych w 1891-1892 i w 1907 r., Kraków 1897.
• Kossarzecki K., Z prac Biblioteki Narodowej nad inwentarzem zachowanych rękopisów z dawnej Biblioteki Załuskich, “Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2017, special volume: Polonika w zbiorach obcych, academic ed. by J. Puchalski, A. Chamera-Nowak, D. Pietrzkiewicz, pp. 263-270.
• Kozłowska-Studnicka J., Katalog rękopisów polskich (poezyj) wywiezionych niegdyś do Cesarskiej Bibljoteki Publicznej w Petersburgu znajdujących się obecnie w Bibljotece Uniwersyteckiej w Warszawie, Kraków 1929.
• Kozłowski J., Szkice o dziejach Biblioteki Załuskich, Wrocław 1986.
• Kozłowski J., Źródła do rekonstrukcji Biblioteki Załuskich, “Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi” 1993, vol. 15, pp. 27-42.
• Krawczuk W., Metrykanci koronni. Rozwój registratury centralnej od XVI do XVIII wieku, Kraków 2002.
• Marciniak R., „Acta Tomiciana” w kulturze politycznej Polski okresu odrodzenia, Warszawa-Poznań 1983.
• Matwijów M., „Acta interregnorum” - rękopiśmienne zbiory materiałów dokumentujących dzieje bezkrólewi w Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, “Roczniki Biblioteczne” 2016, vol. 60, pp. 187-207.
• Matwijów M., Zbiory materiałów życia publicznego jako typ książki rękopiśmiennej w czasach staropolskich (1660-1760), Warszawa 2020.
• Nowak-Dłużewski J., Bibliografia staropolskiej okolicznościowej poezji politycznej (XVI-XVIII), Warszawa 1964.
• Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy, ed. from manuscript, compiled and afterword by S. Nieznanowski, Warszawa 1980.
• Ochmann-Staniszewska S., Sejmy lat 1661-1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977.
• Opisaniye Rukopisnogo otdeleniya Vilenskoy publichnoy biblioteki. Vyp.4, Vil'na 1903.
• Poezja Związku Święconego i Rokoszu Lubomirskiego, prepared for publication, notes and introduction by J. Nowak-Dłużewski, Wrocław 1953.
• Sułkowska-Kurasiowa I., Księgi kanclerskie (księgi spraw publicznych) Metryki Koronnej, “Archeion” 1974, vol. 60, pp. 143-158.
• Sułkowska-Kurasiowa I., Wejchertowa J., Księgi poselskie (Libri Legationum) Metryki Koronnej, “Archeion” 1968, vol. 48, pp. 61-73.
• Sułkowska-Kurasiowa I., Woźniakowa M., Inwentarz Metryki Koronnej. Księgi wpisów i dekretów polskiej kancelarii królewskiej z lat 1447-1795, Warszawa 1975.
• Targosz K., Hieronim Pinocci. Studium z dziejów kultury naukowej w Polsce w XVII wieku, Wrocław 1967.
