Krajobraz w służbie patriotyzmu. Czasopisma krajoznawcze jako narzędzie wychowania patriotycznego w II Rzeczypospolitej
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2020.207Słowa kluczowe:
prasa krajoznawcza, II Rzeczypospolita, “Ziemia”, „Orli Lot”, idee wychowawcze, propaganda.Abstrakt
The purpose of this paper is to present the conclusions from analyzing the content of the selected sightseeing periodicals issued in Polish in the Second Republic of Poland, focusing the research on: “Orli Lot”, “Ziemia”. When choosing the particular titles, not only the subject and language category were decisive, but also durability of particular tittles and their addressees. Therefore, we paid attention to periodicals published regularly and targeted to various reader groups, e.g. to adolescents. The research used methods proper to press studies and also was supported by geocriticism tools in order to reconstruct educational ideas propagated in the aforementioned periodicals. The ideas were supposed to, including but not limited to, create permanent system of moral concepts for the Poles, constituting grounds of the “new” citizen construct.
Bibliografia
• Boczukowa B., Leopold Węgrzynowicz jako twórca koncepcji i redaktor pisma dla młodzieży „Orli Lot”, „Ziemia” 1999, R 54, s. 205-216.
• Boczukowa B., Tradycje szkolnego ruchu krajoznawczo-turystycznego w Polsce, Siedlce 2003.
• Bułhak J., Krajobraz i fotografia, „Ziemia” 1912, R. 3, nr 9, s. 136-143.
• Chudziński E., Regionalizm. Idea – ludzie – instytucje, Warszawa 2013.
• Chojnowski Z., Literaturoznawstwo regionów (w poszukiwaniu skutecznych perspektyw badawczych), [w:] Nowy regionalizm w badaniach literackich. Badawczy rekonesans i zarys perspektyw, red. M. Mikołajczyk, E. Rybicka, Kraków 2012, s. 13-28.
• Czarnowski A., Leopold Węgrzynowicz – organizator krajoznawstwa wśród młodzieży, Warszawa 1987.
• Czarnowski A., Słynni krajoznawcy, Warszawa 2006, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 2.
• Do Młodzieży!, „Miesięcznik Krajoznawczy dla Młodzieży” 1920, nr 1-2, s. 1-2
• Dobrowolski K., Ze wspomnień jaworzyńskich, „Orli Lot” 1922, R. 3, nr 2, s. 18-19.
• Eljasz-Radzikowski W., Spór o granicę w Tatrach, Kraków 1901.
• Firsoft W., Taternictwo kształci charakter, „Turysta w Polsce” 1935, nr 6, s. 12
• Fundusz Kultury Narodowej (1928-1937). Zarys działalności, Warszawa 1937.
• Gajewski J., „Ziemia”, „Orli Lot” i góry, „Ziemia” 2016, R. 63, s. 175-208.
• Jagiełło B., Kształtowanie się koncepcji wychowania narodowego i wychowania obywatelskiego w latach poprzedzających odzyskanie niepodległości (1900-1918), „Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej w Warszawie” 1983, nr 9, s. 52-67.
• Jakubiak K., Idea wychowania obywatelskiego w polskiej myśli pedagogicznej przełomu XIX i XX wieku oraz okresu II Rzeczypospolitej, „Chowanna” 1998 , t. 2 (11), s. 62-71.
• Kabzińska Ł., Idea wychowania moralno-społecznego w programach Międzynarodowych Kongresów Pedagogicznych okresu międzywojennego, „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne” 2013, nr 4, s. 39-66.
• Kolbuszewski J., Tatry. Literacka tradycja motywu gór, Kraków 1995.
• Kontynuacja pracy krajoznawczej jako wartość kulturotwórcza, wybór materiałów i układ tomu E. Wieczorek, Warszawa 2011,Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 5.
• Krygowski W., Obozy wędrowne i dalekobieżne wędrówki górskie, „Turysta w Polsce” 1935, nr 5, s. 3.
• Kulwieć K., Na otwarcie wystawy, „Ziemia” 1912, R. 3, nr 11, s. 175-176.
• Lubczyńska A., Regionalizm kielecki w latach 1918-1939, Kielce 2008.
• Łojek J., Myśliński J., Władyka W., Dzieje prasy polskiej, Warszawa 1988.
• Młodziejowski J., Odzyskane Tatry, „Ziemia”1938, R. 28, Nr 12, s. 288-294.
• Nowy regionalizm w badaniach literackich. Badawczy rekonesans i zarys perspektyw, red. M. Mikołajczyk, E. Rybicka, Kraków 2012.
• Od PTK do PTTK, wybór materiałów oraz układ tomu W. Skowron, J. Umiński, red. E. Matusiak-Gordon, Warszawa 2009, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 3.
• Patkowski A., Idee przewodnie regionalizmu, „Przegląd Współczesny” , 1924, t. 11, z. 30- 32, s. 3-14
• Polak K., H. Polakowa, W.A. Wójcik, „Ziemia” 1910-1950. Bibliografia zawartości, Warszawa 1997.
• Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, Sprawozdanie za rok 1918, s. 8, [online] http://bstatuty.pttk.pl/Sprawozdanie_PTK_1918.pdf [dostęp: 08.06.2018 r.].
• Polsce służyliśmy i służyć będziemy, wybór materiałów i układ tomu W. Skowron, E. Wieczorek, Warszawa 2016, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 10.
• PTTK w roku sześćdziesięciolecia, wybór materiałów oraz układ tomu E. Wieczorek, J. Umiński, Warszawa 2010, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 4.
• Studia i materiały z dziejów krajoznawstwa polskiego, wybór materiałów oraz układ tomu W. Skowron, J. Umiński, Warszawa 2006, t. 1.
• Rapf F., Wycieczki szkolne w Tatry, „Turysta w Polsce” 1935, nr 5, s. 4-5
• Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
• Semkowicz W., Śladami kultury polskiej na Spiszu, „Orli Lot” 1920, R. 1, nr 3, s. 24-26.
• Skowron W., Krajobraz polski w centrum zainteresowania Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego – wystawy fotograficzne, „Ziemia” 1999, 2010, R. 61, s. 217-230.
• Słoka E., Romantyczna dolina. Część II, „Góry – Literatura – Kultura”, 2001, t. 4, s. 115-116.
• Sobczak J., Dzieje prawa prasowego na ziemiach polskich, Poznań 2009.
• Socha I., Czasopisma dla młodzieży – literatura piękna – wychowanie literackie (1918- 1939), Katowice 1990, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1179.
• Sosnowski K., Krajoznawczy rzut oka na Spisz i Orawę, „Orli Lot” 1920, R. 1, nr 3, s. 20-24.
• Sosnowski K., Nieco z geografii i turystyki Spisza i Orawy, „Ziemia” 1920, R. 6, nr 4, s. 100-107.
• Sunderland J., Cechy narodowe w fotografice, „Ziemia”1932, R. 22, nr 10-12, s. 258-263.
• Szymanowicz M., Topografia sukcesu, „Artium Quaestiones” 2006, t. 17, s. 75-128.
• Szymanowicz M., W poszukiwaniu „narodowości w fotografice”, „Artium Quaestiones” 2017, t. 28, s. 65-86.
• Tożsamość Towarzystwa budowana przez pokolenia krajoznawców, wybór materiałów i układ tomu E. Wieczorek, Warszawa 2012, Studia i Materiały z Dziejów Krajoznawstwa Polskiego, t. 6.
• Węgrzynowicz L., Organizacja ruchu krajoznawczego młodzieży szkolnej w Polsce, [b.m.] 1929, Pierwszy Ogólnopolski Kongres Krajoznawczy w Poznaniu, Sekcja V, [online] http://pbc.gda.pl/dlibra/plain-content?id=5379 [dostęp: 08.06.2018 r.]
• Wiktor J., Południowe Kresy, „Ziemia” 1920, R. 6, nr 4, s. 98-100.
• Wójcik W. A., „Ziemia”. Od PTK do PTTK, „Ziemia” 2010, s. 25-42.
• Wójcik Z., Aleksander Patkowski - pionier regionalizmu turystyczno-krajoznawczego w Polsce, Radom 2003.
• Wysocka B., Regionalizm Wielkopolski w II Rzeczypospolitej 1919-1939, Poznań 1981.
• Wystawa „Krajobraz polski”, „Ziemia” 1911, R. 2, nr 23, s. 390-391.
• Zapowiedź na rok 1910, „Rocznik Towarzystwa Krajoznawczego” 1909, R. 3, s. 5-8.
